Fotogrametri teknolojisi, uzun süredir hayatımızda olmasına rağmen birçok kişi tarafından bilinmemektedir. Peki fotogrametri nedir? Fotogrametri, fotografik görüntülerin elektromanyetik enerjilerle birlikte analiz edilmesiyle ortaya çıkarılan fiziksel ya da çevre ile ilgili güvenilir bilgileri oluşturan teknolojidir. Daha basit tanımıyla ise iki ya da daha fazla boyutlu cisimlerin fotoğraflar üzerinden ölçülmesi olarak tanımlanabilmektedir.
Sanılanın aksine yöntem, yeni bir teknoloji olmayıp Leonardo Da Vinci zamanından itibaren sürekli geliştirilerek kullanılan bir teknolojidir. Özellikle kameraların icadından sonra gelişimi hız kazanmış olan bu teknolojinin haritacılık, mimarlık, arkeoloji, jeoloji, askeri, sağlık vb. birçok alanda kullanıldığı bilinmektedir.
Fotogrametri Nasıl Çalışır?
Yöntemin amacı istenilen alanın veya nesnenin resim üzerinde teknik görselinin çıkarılmasıdır. Bunu yapabilmek için ise ilgili alan ya da nesnenin farklı açılardan fotoğrafları çekilir. Daha sonra çekilen fotoğraflar bir araya getirilerek ilgili alanın ya da nesnenin iki ya da üç boyutlu şekilleri elde edilmiş olacaktır.
Yöntem sayesinde ölçümü yapılmak istenen nesne ya da alanların belirlendikten sonra yakından fotoğrafları çekilir. Çekilen fotoğraflar, görsel olarak ya da sayısal veri olarak kaydedilir. Daha sonra bu veriler üzerinden mesafe hesaplamaları yapılır. Son aşamada ise çeşitli programlar kullanılarak iki ya da üç boyutlu görüntüler oluşturulur.
Fotogrametrinin Avantajları
Tarihsel duruma bakıldığında fotoğraf ile fotogrametrinin hemen hemen aynı zaman diliminde ortaya çıktığı görülecektir. Hatta fotoğrafın ortaya çıkma amacının bile bu teknolojiye hizmet etmek olduğu söylenebilir. Yöntemin çok eski zamanlardan itibaren kullanılmasının ana sebebi fotoğraflar üzerinden nesnelerin ya da çevrenin ölçümlemesini net bir şekilde görebilmenizdir.
Tarama teknolojisi, özellikle fotoğraflar üzerinden alanı ya da nesneyi ölçme ve analiz etme imkanı tanımaktadır. Yüksek tarama teknolojisi sayesinde bu ölçümlerin sonuçlarının güvenilir ve doğru olduğu da bilinmektedir. Dolayısıyla söz konusu yöntem aracılığıyla rahat bir şekilde doğru planlar oluşturularak eksiksiz haritalar çizilebilir.
Fotogrametri Türleri
Yöntem, günümüzde birçok alanda kullanılmaktadır. Bu alanların hepsi birbirinden farklı olduğu için yöntemin türleri de kendi içinde farklılık göstermektedir. İlgili teknoloji, fotoğrafın çekildiği yere bağlı olarak genel anlamda üç başlık altında incelenebilmektedir. Bunlar; hava, yersel yada yerel ve uygu yada uzay olarak sıralanabilir.
Hava Fotogrametrisi
Hava için kullanılan yöntem, yer yüzünden yukarıda bulunan alanlarda kullanılır. Ölçümler, kameraya sahip olan bir araç yardımıyla (uçak veya herhangi bir hava taşıtı) yapılır. Fotoğraflama işlemi sayesinde 3D ölçüm ve analizler net bir şekilde oluşturulur. Bu yöntemde genellikle temel amaç, yeryüzü ile ilgili ölçümleri yapmayı kapsamaktadır.
Yerel Fotogrametri
Yersel yada yerel yöntemde ise ilgili alan için yeryüzünden çekimler yapılır. Çekilen görseller yardımıyla detaylı ölçüm ve analizler gerçekleşir. Dolayısıyla mühendislik uygulamalarında endüstriyel parçaların veya bileşenlerin ölçülmesi ve modellemesi aşamasında uygulanabilir ideal bir yöntem haline gelmiştir. Bu noktada Cadem Metrology’nin sunmuş olduğu GOM Correlate Pro yazılımından yararlanabilirsiniz. Böylece rahat, hızlı ve hatasız bir şekilde analizler yaparak verimliliğinizi artırabilirsiniz.
Uzay Fotogrametrisi
Yöntemde yine havadan yeryüzünün kameraya alınması ya da fotoğraflarının çekilmesi vasıtasıyla ölçümlenip yorumlanması ile uygulanmaktadır. Ancak burada kullanılan araçlar uçaklar değil uydulardır. Normal hava ölçümleri için kullanılan cihazlarla yapılan işlemlerin yanında uydular daha hızlı ve uzun vadede daha ucuz bir araç olduğu için tercih edilmektedirler.
Hangi Alanlarda Fotogrametri Kullanılmaktadır?
Yöntem, sanılanın aksine dar bir kullanım alanına sahip değildir. İlgili nesnelerin ya da çevrelerin videoya alınıp ya da fotoğraflanıp ölçülülebilirlik açısından daha küçük bir hale getirilmesiyle birçok sorunun çözümünde etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Bu, yöntemin birçok alanda kendisine kullanım alanı bulmasını sağlamaktadır.
Özellikle haritalama alanında kullanılan yöntem; mühendislik, jeoloji, arkeoloji, tıp, spor, film yapımı veya emlak sektörü gibi birbirinden çok farklı disiplinlerde çeşitli çalışmalar için de kullanılmaktadır. İlgili alanlarda dijital fotogrametri kullanılarak pikseller üzerinden işlemler de yapılabilmektedir. Bunlar aşağıdaki başlıklarda şu şekilde tanımlanmıştır:
Haritalama
Harita fotogrametri, topografik ya da topografik olmayan haritacılık veya dışında yapılan ölçümlemede kullanılmaktadır. Bunun dışında kadastro haritalama işlemlerinde de sıkça kullanılmaktadır.
Mühendislik
Mühendislik projelerinin hazırlık ve uygulama aşamalarında kullanılabilmektedir. Özellikle yapılan fotoğraflama işleminin ilgili çevre ya da nesne ile ilgili analiz yapmaya izin vermesi açısından mühendislik için önemli bir uygulama olarak görülmektedir. Bu alanda Cadem Metrology yardımıyla temin edebileceğiniz TRITOP ölçüm sistemi verimliliğinizi daha da artıracaktır. Gelişmiş tarama sistemi sayesinde 3D koordinat ölçüm cihazları ile yapabileceğiniz her işlemi daha rahat ve doğru bir şekilde yapabileceksiniz. Ayrıca Cadem Metrology’den temin edebileceğiniz ARGUS yazılımı sayesinde çekilen fotoğraflarınızı üç boyutlu hale rahat bir şekilde getirebileceksiniz.
İlgili alanda tarama işlemlerini yapıp en doğru sonuçlara ulaşabilmek için bölgenin yüzeyinin mat olması çok önemlidir. Bu noktada son teknoloji tarama spreyi olan AESUB en büyük yardımcınız olacaktır. Özellikle şeffaf veya yansıtıcı yüzeylerde kullanıldığında uygulama sırasında oluşabilecek hataları minimuma indireceği için daha doğru sonuçların alınmasında işinizi kolaylaştıracaktır.
Jeoloji
Yeryüzünün daha rahat anlaşılabilmesi için çalışma alanının tamamının görülebilecek hale getirilmesi önem taşımaktadır. Bu teknolojinin yardımıyla yeryüzünün görselleri alınarak iki yada üç boyutlu ölçülebilir görseller oluşturulur. Böylece jeoloji alanında yapılan çalışmaların daha hızlı ve doğru şekilde yapılmasına olanak tanımaktadır.
Arkeoloji
Bulunan ulusal ya da uluslararası kültürel miras olarak kabul edilen eserlerin, daha iyi anlaşılması ve incelenebilmesi için bu yönteme başvurulabilmektedir. Buradaki amaç ilgili tarihi esere zarar vermeden onun üzerinde araştırmalar yapıp anlaşılmasını sağlamaktır.
Tıp
Arkeolojik yöntem ile hemen hemen aynı amaçlarla kullanılmaktadır. Buradaki tek fark ilgili eserin insan vücudu olmasıdır. Bu yöntem insan vücudunda bulunan her bir parçanın yakından incelenerek tespitlerin yapılmasını sağlamaktadır. İncelemeler sırasında insan vücudunun çalışma prensiplerinin anlaşılması hedeflenir. Böylelikle tıp alanındaki çalışmalar hız kazanarak yeni ve doğru yöntemler insan vücuduna zarar vermeden geliştirilebilir.
Spor
Sporcuların hareketleri, çoğu zaman göz ile algılayamayacağınız kadar hızlı olabilmektedir. Bu durumlarda sporcunun yapmış olduğu hareketleri, nasıl yaptığını, hata yapıp yapmadığını ve kendisini daha fazla nasıl geliştireceğini söz konusu yöntemi uygulayarak analiz edebilirsiniz. Böylece bir sporcu kendisini ve hareketlerini dışarıdan görerek analiz etme imkanı bulacaktır. Bir sonraki müsabakası için de daha iyi hazırlanabilecektir. Ayrıca rakip analizini yaparak kendisinde eksik olan ya da rakibinde daha iyi olan yönleri keşfederek bu alanlarda çalışmasını yoğunlaştırabilecektir.
Film Yapımı
Kamera hareket takibi ve fotoğraf tarama gibi film yapımı için birçok alanda bu yöntem kullanılmaktadır. Yöntemin film sektöründeki en büyük kullanım alanı ise patlama vb. efektli sahnelerin oluşmasında kullanılmasıdır. Ayrıca bilim kurgu ve aksiyon sahnelerinin bol olduğu filmlerde gerçek anlamda oyuncuların fiilen ilgili çevrede bulunulamayacağı durumlarda da kullanılmaktadır.
Önceki yazımıza https://www.cademmetrology.com.tr/gdt-geometrik-boyut-ve-tolerans-nedir-kullanim-alanlari-nelerdir/ linkinden ulaşabilirsiniz.